التراسونیک در واقع به تمامی ارتعاشات و فرکانس های صوتی که بالاتر از سطح شنوایی انسان قرار می گیرند که حدودا ً بیش از 20 کیلوهرتز می باشد می گویند
تفاوت التراسونیک و اولتراسوند و فراصوت
یکی از مهم ترین سوالات که در ذهن مردم همیشه بوده در این حوزه اینکه تفاوت این دو با یکدیگر چیست
از نظر ادبیات انگلیسی در واقع الرتاسونیک صفت است و اولتراسوند یک اسم است.
از نظر علم صوتی الولتراسوند به معنی هر فرکانس صوتی که بالاتر از 20 کیلوهرتز باشد و التراسونیک به معنی طول موجی که حد اکثر آن 1.9 سانتی متر است.
در واقع فراصوت همان اولتراسوند به زبان فارسی می باشد
تاریخ التراسونیک
نخستین بار خاصیت التراسونیک مکانی (پژواک یابی)(زیست سونار)(بایوسونار)(اکولوکیشن) توسط لازارو اسپالانزانی در سال 1794 میلادی کشف شد
نخستین وسیله ساخته شده سوت گالتون استکه توسط فرانسیس گالتون در سال 1893 میلادی ساخته شد
نخستین تکنولوژی کاربردی برای یافتن زیر دریایی ها توسط پول لانگوین در سال 1917 میلادی رو نمایی شد.
اثر پیزوالکتریکی التراسونیک هم توسط ژاک و پیر کوری در سال 1880 کشف شد که کاربرد بسیار زیادی در ابدای ترانسدیوسر ها داشت.
دسته بندی طیف التراسونیک
از 20 کیلوهرتز تا نهایتا ً 180 کیلوهرتز را طیف حیوانات و آزمایشگاه می نامند
از 180 کیلوهرتز تا حدود 50 مگاهرتز برای درمان و از بین بردن استفاده می شود
از 50 مگاهرتز و بیشتر برای عکس برداری و برگرداندن هوشیاری در هنگام نزدیک مرگ کاربرد دارد.
کاربرد التراسونیک
بیشترین کاربرد آن در صنایع اسکنر ها می باشد که از صوت به عنوان یک نیروی رفت و برگشتی استفاده می شود
یکی دیگر از کاربرد های آن در واقع در صنعت پزشکی است و برای تحریک و یا ترمیم بدون جراحی کاربرد دارد
خاص ترین کاربرد آن توسط پزشک بیهشو استفاده می شود تا بتواند به نقاط حساس نزدیک عصب ها نزدیک شود بدون آسیب رساندن به بافت و یا عصب
کاربرد دیگر و مشهور آن در زمینه عکس برداری از پشت قرنیه چشم و از شبکه اعصاب پشت چشم می باشد.
در دنیای حیوانات نیز کاربرد های بسیاری دارد که به دام پزشکان کمک بسزای می کند.
در صنایع شیمیای به عنوان یک کاتالیزور و یا کالایزگر استفاده می شود که در واقع سرعن فرایند و فعل و انفعالات شیمیای را بالا می برد.
تکنیک ها و روش های رایج در استفاده از دستگاه های التراسونیک
روش عادی که تک بعدی محسوب می شود و با نام سونوگرافی شناخته می شود
روش داپلر که در واقع از تکنیک و نظریه داپلر بهره می گیرد و اثر بخشی بهتری دارد.
انواع روش داپلر
داپلر رنگی: در این تکنیک حرکت، جهت، سرعت و اندازه و مقدار جریان خون در رگ ها با رنگ نشان داده می شوند.
نیروی داپلر: این تکنیک از روش پیشین بروز تر است و برای جریان های خون کمتر و ناچیز استفاده می شود.
داپلر طیفی: در این روش بصورت نمودار و نمایه گرافیکی می تواند مسافت خون تی شده در واحد زمان را مشاهده نمود
همچنین در روش فوق می تواند اطلاعات را به یک صوتی که با گوشی پزشکی قابل شنیدن است تبدیل کند.
معروف ترین دستگاه های التراسونیک
ساده ترین شکل آن مربوط به سوت سگ است و یا سوت بی صدا و یا سوت گالتون است که برای تعلیم حیوانات به کار می رود.
دستگاه های التراسونیک حاملگی که معروف هستند به سونوگرام و یا سونو اسکنر
دستگاه های التراسونیک تشخیصی که به تشخیص دهنده ها معروف هستند
دستگاه های التراسونیک درمانی که به دستگاه های ماتریسی و ارتعاشی معروف هستند
مزایای التراسونیک
بهترین و بزرگترین مزایای آن نداشتن جراحت است.
یکی دیگ از مزایای ان این است که شاید راحت نباشد اما معمولا ً نبایستی درد داشته باشد.
به علت باب بودن ان همه جا به آسانی یافت می شود و نسبت به دیگر روش های آزمایشگاهی ارزان تر است.
هیچ اشعه مضری از ان ساطع نمی شود و هیچ گونه ضرری برای هیچ ناحیه ای از بدن ندارد.
در مقایه با اشعه ایکس در عکس از بافت های نرم وضوح بالاتری و بهتری دارد.
یکی از برترین راه های آزمایشگاهی برای خانم های حامله و باردار است
آخرین مزیت ان که می توانست نیز نخستین مزیت آن باشد پاسخ لحظه ای دستگاه و ظاهر شدن عکس در همان لحظه است.
مضرات التراسونیک
هیچ ریسک شناخته شده ای تا به الان برای هیچ دستگاه التراسونیکی ثبت نشده است
حتی در دوران حاملگی و بارداری به عنوان امن ترین راه آزمایشی عنوان شده است.
پیش نیاز های استفاده از دستگاه های التراسونیک
بیشتر دستگاه های فراصوتی یک پیش نیاز مهمی دارن که به شکل کرم، لوسیون و یا ژل است تا دستگاه اثر بخشی دقیق تر و بهتری داشته باشد.
اگر بخواهید ناحیه شکمی را اسکن کنید معمولا ً پزشک به شما می گوید که بین 8 الی 12 ساعت قبل از استفاده از دستگاه ناشتا باشید.
برای اندام های داخلی مثل ریه، پانکراس، و کلیه و ... به شماگفته خواهد شد که غذا های چرب میل نفرمایید
در حالت های دیگر معمولا ً به شما گفته میشود که قبل از استفاده از دستگاه های التراسونیک و مخصوصا ً سونوگرافی اب بیشتری مصرف کنید.
حالت های مصرف دستگاه های التراسونیک
حالت معمول ان در واقع در حالتی است که ترارسان(مبدل)(ترنسدیوسر) بر روی ناحیه مورد نظر نگه داشته می شود و دستگاه شروع به فعالیت می کند.
اکوکاردیوگرام : یکی از حالت های دیگر آن برای عکس برداری از قلب است که مبدل به وسیله یک پروب به داخل سرخ نای و یا مری ارسال می شود.
ترانسرکتال: همچنین در تشخیص پرستات در مردان از ناحیه رکتوم مبدل ارسال می شود تا عکس برداری نماید.
ترانسواجینال: در مورد سرطان رحم و بیماری های مربوط به رحم هم از اندام خصوصی زنان مبدل ارسال می شود و عکس برداری می شود.
روش های فوق در حالت دو بعدی و سه بعدی و حتی چهار بعدی نیز وجود دارد که در حالت سه بعدی فضا نمایان می شود و در حالت چهار بعدی حرکات را نیز می توان مشاهده کرد.
مصرف کننده دستگاه های التراسونیک چه کسانی هستند
از دستگاه هایی مانند سونو گرام در واقع توسط پزشک رادیولوژی یا به عبارت دیگر رادیولوژیست استفاده می شود.
از دستگاه های درمانی و زیبایی در این حوزه معمولا ً ارتوپد ها و همچنین جراحان پلاستیک و گاها ً پزشکان داخلی استفاده می نمایند.
از دستگاه های خانگی مانند دستگاه التروسونیک vitalwave TitanF4 و یا دستگاه التراسونیک matrix mask توسط مصرف کننده نهایی استفاده می شود.
نکته قابل توجه این است که در مواد عکس برداری حتما ً باید پزشک معالج درخواست کتبی خود را به رادیولوژیست ابلاغ کند.